Saudi Arabia có Thái tử mới

Thứ năm, 22/06/2017 11:58

(Cadn.com.vn) - Ngày 21-6, Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saul đã phong con trai là Mohammed bin Salman, 31 tuổi làm Thái tử, hoàn tất việc tước bỏ dần quyền lực của Thái tử đã bị cách chức Mohammed bin Nayef.

Quyết định của Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saul được 31 trong số 34 thành viên của Hội đồng, gồm các thành viên cao cấp của gia đình Al Saud, tán thành. Theo sắc lệnh hoàng gia do hãng thông tấn chính thức SPA của Saudi Arabia công bố, ông Mohammed bin Salman còn được bổ nhiệm làm Phó Thủ tướng và tiếp tục giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng.

Thái tử Mohammed bin Salman gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Washington hồi tháng 3-2017. Ảnh: CNN

Củng cố quyền lực

Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saul hiện đã 81 tuổi và nhiều người cho rằng, động thái này của ông là sự chuyển đổi quyền lực bất ngờ.

Năm 2015, ông Mohammed bin Nayef được phong làm Thái tử, thay thế vị trí của Hoàng tử Muqrin, em trai của Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saul, trở thành người cai trị Vương quốc trong tương lai, đánh bại Mohammed bin Salman, người xếp thứ hai trong danh sách kế vị.

Điều đó giờ đã được đảo ngược, khi ông Mohammed bin Salman hiện giờ trở thành người xếp vị trí đầu tiên trong thứ tự kế nhiệm, trong khi Mohammed bin Nayef bị tước bỏ chức danh cũng như chức vụ Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Nội vụ. Một khi lên kế vị vua cha, ông Mohammed bin Salman sẽ là vị vua Saudi đầu tiên không phải là con của người sáng lập quốc gia, vua Abdul Aziz Al Saud, còn được gọi là Ibn Saud. Trong nhiều năm qua, có nhiều suy đoán về người kế vị tương lai. Bằng cách phong con trai mình làm Thái tử, vua Salman dường như đã cắt đứt các nhánh khác trong gia đình khỏi ngôi vị này.

Bernard Haykel, giáo sư nghiên cứu Cận Đông ở Princeton, cho rằng, quyết định chỉ định rõ người kế vị của Quốc vương Saudi Arabia góp phần tránh một cuộc đấu tranh quyền lực giữa con trai ông và Mohammed bin Nayef. “Đó rõ ràng là một quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và không đổ máu... Có một chút lộn xộn trước đây với nhiều đồn đoán. Hiện giờ điều này đã rõ ràng...”, ông Haykel cho biết

Hy vọng vào “nhà cải cách”

John Defterios, phóng viên CNN Trung Đông, cho rằng: “Đây là sự củng cố quyền lực nhanh hơn nhiều so với dự kiến. Đây cũng là dấu hiệu để chỉ cho các đồng minh và các đối tác của vương quốc về người sẽ lãnh đạo vương quốc, có thể trong nhiều thập kỷ tới”.

Theo ông Defterios, nhiều chính sách cải cách quan trọng hiện đang được áp dụng - như kế hoạch Vision 2030 và kế hoạch tư nhân hóa tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Aramco - đã được Mohammed bin Salman tiếp nhận và chỉ đạo. Theo các nhà phân tích, sự thay đổi này cho phép Mohammed bin Salman nhanh chóng thực hiện kế hoạch đưa Saudi Arabia giảm dần sự phụ thuộc vào dầu mỏ.

Mohammed bin Salman từ lâu đã là nhân vật nổi bật trong nền chính trị Saudi Arabia, được xem là người nắm giữ quyền lực then chốt đằng sau Quốc vương và một nhà cải cách hàng đầu của Saudi Arabia. Ông đến thăm Mỹ vào tháng 3, ăn trưa tại Nhà Trắng và gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump. Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Washington Post hồi tháng 4, ông ca ngợi mối quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia, cho rằng nếu không có ảnh hưởng của Washington, “chúng ta sẽ kết thúc như Triều Tiên”.

Trong bài phỏng vấn với tờ Economist hồi năm ngoái, ông kêu gọi người dân Saudi Arabia có ảnh hưởng nhiều hơn trong chính phủ, bởi ông muốn xây dựng một quốc gia “bảo đảm sự tham gia của mọi người trong việc ra quyết định”. Mohammed bin Salman cũng lên tiếng ủng hộ “tự do ngôn luận” và “nhân quyền”.

Nhiều chuyên gia cho rằng, là người kế nhiệm, Mohammed bin Salman sẽ có ảnh hưởng lớn hơn trong việc thực hiện các nỗ lực hiện đại hóa kinh tế và xã hội. Ông dự đoán điều này sẽ “tác động đến chính sách đối ngoại của Saudi Arabia”, bởi vị Thái tử mới có quan điểm đối đầu với Iran. “Khi chính quyền Tổng thống Trump thiết lập chiến lược mới đối với Iran và các quốc gia Sunni, Mohammed bin Salman là nhà lãnh đạo lý tưởng của Mỹ trong việc phối hợp thực hiện các nỗ lực phòng thủ và an ninh tại Syria, Iraq, Yemen và Vùng Vịnh”, ông Seener nhận định.

AN BÌNH